Tham dự có Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Nguyễn Hoàng Hiệp, Bà Mariam Sherman, Giám đốc quốc gia Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam, Lào và Campuchia, Đại điện của Đại sứ quán Australia, Đại sứ Quán Hà Lan, Tổ chức IUCN, và các nhà tài trợ khác tại Việt nam, đại điện các Bộ ngành, các Cục, Vụ, Viện của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Đại điện UBND, sở Nông nghiệp Môi trường của 9 tỉnh đồng bằng sông cửu long thực hiện dự án.

Dự án WB9 thực hiện từ năm 2016 đến 30/6/2024 tại 9 tỉnh vùng đồng bằng sông Cửu Long, Dự án gồm 5 hợp phần với tổng mức đầu tư trên 8.500 tỷ đồng, dự án đã góp phần làm thay đổi cuộc sống, khả năng chống chịu và sinh kế bền vững cho gần 2 triệu người dân vùng Đồng bằng sông Cửu Long, trong đó 49% là phụ nữ.

Ông Nguyễn Đình Hậu, Giám đốc Ban Quản lý dự án WB9 cho biết, dự án đã đạt được một số kết quả nổi bật, cụ thể: Hoàn thành và được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Quy hoạch vùng Đồng bằng sông Cửu Long thời kỳ 2021 - 2030 tầm nhìn 2050 (Quyết định 287/QĐ-TTg ngày 28/02/2022); Xây dựng hệ thống quan trắc, giám sát về nước mặt, nước ngầm, biến động bờ sông và bờ biển bằng công nghệ viễn thám, tăng cường công tác dự báo chuyên ngành; Hoàn thành việc xây dựng Trung tâm Dữ liệu Đồng bằng sông Cửu Long; Hoàn thành việc lập quy trình vận hành các hệ thống công trình thủy lợi.

Ngoài ra, dự án cũng hỗ trợ chuyển đổi sinh kế có tính chống chịu khí hậu cho người dân; đầu tư xây dựng và cải tạo cơ sở hạ tầng thủy lợi lớn (đầu tư, cải tạo và nâng cấp gần 350 km đê, bờ bao kết hợp giao thông nông thôn; xây dựng 160 cống và cầu các loại; xây dựng gần 45 km kè giảm sóng, gây bồi tạo bãi, bảo vệ bờ biển...) phục vụ chuyển đổi sinh kế.

Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Nguyễn Hoàng Hiệp cho biết, các bên liên quan đã cùng phối hợp để đạt mục tiêu cuối cùng. Đến nay, có thể khẳng định là dự án rất thành công ở Việt Nam, với 4 điều ấn tượng nhất:

(i), thời gian chuẩn bị dự án nhanh nhất, nhờ có sự đồng thuận lớn từ các cơ quan, Chính phủ Việt Nam, các địa phương Đồng bằng sông Cửu Long với Ngân hàng Thế giới (WB) và các nhà tài trợ về quan điểm cần thiết đầu tư và có cách nhìn mới về Đồng bằng sông Cửu Long;

(ii), Tiếp cận đa dạng nhất trong các dự án thực hiện ở Việt Nam (quy hoạch, kế hoạch, dự báo, cảnh báo, quan trắc, sinh kế);

(iii) Dự án nước ngoài đạt tỷ lệ giải ngân cao nhất (100%), kết quả đầu ra đều hoàn thành vượt mức và nằm trong quy hoạch; số bộ, ngành, địa phương, người dân hưởng lợi nhiều nhất;

(iv), kết quả đầu ra ấn tượng nhất (hình thành Trung tâm dữ liệu vùng Đồng bằng sông Cửu Long, 54 loại hình sinh kế với 900 mô hình sinh kế (vượt chỉ tiêu ban đầu) đạt 100% hiệu quả, ....

Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường, ông Nguyễn Hoàng Hiệp

Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Hiệp đánh giá, ngoài những con số kết quả ấn tượng đạt được sau khi dự án WB9 kết thúc, điều quan trọng chính là thông qua dự án, lực lượng cán bộ thực hiện dự án đã trưởng thành hơn, tích lũy được nhiều kinh nghiệm quý báu và nhiều nông dân thông qua dự án này đã có tư duy sản xuất mới, không rời khỏi Đồng bằng sông Cửu Long để tìm sinh kế. Theo thông tin mà bà Mariam Sherman thông báo khi khai mạc Hội nghị này thì Dự án đã được Ngân hàng Thế giới đánh giá cao và vinh dự được Giải thưởng vùng Đông Á – Thái Bình Dương năm 2025. 

Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Hiệp cũng nhận định, mặc dù dự án WB9 đã thành công, nhưng hiện nay các thách thức đối với Đồng bằng sông Cửu Long vẫn còn nhiều. Vấn đề về nước thượng nguồn, sạt lở, sụt lún, sâm nhập mặn, nước sinh hoạt… vẫn cần được tiếp tục đầu tư với 3 chiến lược chính i) Xoay trục chiến lược từ lúa gạo sang nuôi trồng thủy sản, nâng cao chất lượng của lúa gạo, trái cây nhưng vẫn đảm bảo phát thải thấp. ii) Phát triển nguồn nguyên liệu địa phương (tập trung vào chế biến, logictic…) iii) Phát triển kinh tế xanh và kinh tế tuần hoàn.

Với những nội dung trên, Bộ Nông nghiệp và Môi trường cùng với WB và các Bộ, ngành và địa phương đã phối hợp nỗ lực đề xuất và chuẩn bị dự án MERIT (WB11). Dự án WB11 chính là cánh cửa mở ra tương lai đầy hứa hẹn cho Đồng bằng sông Cửu Long. Với tổng vốn đầu tư đề xuất gần 17.000 tỷ đồng, có sự tham gia của Bộ Nông nghiệp và Môi trường và 10 tỉnh vùng Đồng bằng sông Cửu Long.

Theo ông Nguyễn Nghĩa Hùng, Phó Viện trưởng Viện Khoa học thủy lợi Miền Nam, thông tin đáng chú ý trong cơ chế tài chính của dự án MERIT là 10 tỉnh tham gia sẽ được hưởng cơ chế cấp phát tới 90% vốn vay và chỉ vay lại 10%. Điều này giúp giảm thiểu đáng kể gánh nặng tài chính cho các địa phương, khuyến khích sự tham gia tích cực và chủ động hơn của các tỉnh trong việc triển khai các dự án quy mô lớn. Thời gian qua, sự hỗ trợ của Chính phủ Australia, Chính phủ Hà Lan, cùng với các đối tác quốc tế..., là nguồn lực vô cùng quan trọng góp phần vào sự phát triển bền vững của Đồng bằng sông Cửu Long.

Bà Mariam Sherman, Giám đốc Quốc gia Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam, Lào và Campuchia

Phát biểu lại Hội nghị, bà Mariam Sherman khẳng định, Ngân hàng Thế giới cam kết sẽ tiếp tục đồng hành cùng Chính phủ Việt Nam để chuẩn bị dự án chống chịu khí hậu và chuyển đổi tổng hợp vùng Đồng bằng sông Cửu Long (WB11). Dự án này sẽ kế thừa và mở rộng những kết quả cùng tác động tích cực của dự án WB9. Ngân hàng Thế giới sẽ tiếp tục đóng góp nguồn lực tài chính, kiến thức toàn cầu và năng lực kết nối, phối hợp chặt chẽ với các cấp chính quyền, các đối tác phát triển, doanh nghiệp và người dân, vì một Đồng bằng sông Cửu Long phát triển bền vững, thích ứng và bao trùm.

Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Hiệp cùng bà Mariam Sherman và bà Naomi Cook, Tham tán Phát triển (Đại sứ quán Úc tại Việt Nam) cùng nhìn lại một số hình ảnh ấn tượng của dự án WB9